انس با قرآن برکات زیادی را برای ما خواهد داشت . با خواندن آن هم خودمان از ناسزا گفتن دور بشویم و هم این که این فرصت را برای دیگران بسوزانیم و اجازه ندهیم که آنها در مورد ما بد بگویند.

فحش و ناسزاگویی

فحش و ناسزاگویی از گناهان بزرگ است كه در آیه ده سوره حجرات، خداوند آن را نهی نموده است و پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله فرمود كه ورود به بهشت بر هر كسی كه فحش و ناسزا گوید، حرام است.( كنزالعمال، ج3، ص598)

امام باقر علیه السلام می فرماید: ناسزاگویی، اسلحه فرومایگان بدكار است.( سفینةالبحار، ج2، ص346)

مقتضای اطلاق روایات، حرام بودن فحش است با هر كس كه باشد، خواه مسلمان و مومن، یا كافر و فاسق، كوچك یا بزرگ.( شهید دستغیب، گناهان كبیره، ج2، ص299)

با توجه به حرام و گناه بودن فحش و ناسزاگویی، نمی توان پاسخ كار حرام و معصیتی را با حرام و معصیت داد.

روزی امیرالمومنین(علیه السلام) شنید كه مردی به جناب قنبر دشنام می دهد و قنبر خود را آماده كرد او را فحش بدهد، حضرت فریاد زد: قنبر، آرام باش! دشنام گویت را با خواری واگذار كه با این كار خدا را خشنود میكنی و شیطان را خشمگین می سازی و دشمنت را كیفر می دهی.

سپس امام سوگند یاد كرد كه «هرگز شخص با ایمان، پروردگار خود را از چیزی همانند« حلم و خویشتن داری» راضی نساخته، شیطان را با سكوت خشمگین نكرده، احمق را با خاموشی، مجازات ننموده است.( سفینةالبحار، چاپ قدیم، ج1، ص300، واژه حلم)

در روایات برای فحش و ناسزاگویی یا ترك آن به خاطر اطاعت از خدا و ترس از عذاب الهی، آثار و نتایجی ذكر شده است.

امام صادق(علیه السلام)فرمود: هر كه به مسلمانی فحش دهد، خدا بركت را از روزی اش می گیرد و لطف و رحمتش را از او بر می دارد او را به خودش واگذار می نماید، و زندگی اش را به سوی فساد و تباهی سوق می دهد.( اصول كافی، ج2، ص226)

پیامبر اكرم(صلی الله علیه وآله)فرمود: برای هر كس كاری زشت و ناسزا یا شهوتی رخ نماید و او به خاطر ترس از خدا از آن بپرهیزد، خدا آتش جهنم را بر وی حرام میكند و از هول و ترس بزرگ قیامت، نجاتش می دهد.( بحارالانوار، ج67، ص378)

دین اسلام نه تنها از دشنام گویی در برخورد با دشنام و ناسزا بر حذر داشته، بلكه حتی از صفات نیك مۆمنان میداند كه به هنگام شنیدن ناسزا با رفتار نیك و سلام و درود پاسخ گوییم: «و بندگان خدای رحمان آنان اند كه روی زمین به نرمی (بدون غرور) راه می روند و چون نادانان آنها را طرف خطاب قرار دهند، به ملایمت پاسخ دهند(سلام گویند)»( فرقان(25)آیه 63)

جهت آگاهی بیشتر مطالعه كتاب گناهان كبیره شهید دستغیب جلد دوم توصیه می شود.

ریشه فحش و ناسزا گفتن هایمان در چیست؟

ناسزاگویی در یکی از عوامل ذیل ریشه دارد:

1- خشم و عصبانیت: فحش اغلب از شعله ور شدن خشم سرچشمه می گیرد. فرد خشمگین به دلیل ناتوانی در مهار کردن خشم خود، به رفتار زشتی چون فحش گرفتار می شود و با تکرار و استمرار آن، این رفتار به شکل عادت در می آید.

2- شوخی: گاه ناسزا گویی فقط برای مزاح و شوخی با فرد و خنداندن دیگران صورت می گیرد که این خود در نیروی شهوت ریشه دارد. هرزه گویی های دلقکهای دربار پادشاهان، از این نوع به شمار می آید.

3- عادت: تربیت نادرست در شیوه درست سخن گفتن، سخنان ناهنجار و نازیبا را برای انسان عادی می سازد. فرد مبتلا به فحش در چنین حالتی، بدون سرکشی دو نیروی خشم و شهوت، دشنام می دهد؛ زیرا ناسزاگویی برای او، مانند سخنان دیگرش به شکل عادت در آمده است.

اما

این نکته را نباید فراموش کرد که منشأ اصلی فحش و دشنام و هرزه‏گوئى خباثت نفس است. رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله و سلّم فرمود:

«لیس المۆمن بالطّعّان و لا اللّعّان، و لا الفاحش و لا البذى»

«مۆمن طعنه زن و لعنتگر و فحش‏گو و بد زبان نیست»

حضرت صادق علیه السّلام فرمود:

«من علامات شرك الشّیطان الّذى لا یشكّ فیه ان یكون فحّاشا لا یبالى ما قال و لا ما قیل فیه»

«از نشانه‏هاى شركت شیطان كه تردیدى در آن نیست این است كه فحّاش باشد كه باكى از آنچه بگوید و از آنچه به او بگویند نداشته باشد.

برای رفع فحاشی سوره همزه را فراموش نکنید!

امام صادق (علیه السلام) می فرمایند : کسی که می خواهد کلام زشت را از خودش دور بکند با سوره ی همزه مانوس باشد . در روایت داریم که کسی که سوره ی همزه را بیست و یک بار می خواند کلام های زشت و سخن بدگویان را از خودش دور کرده است .

انس با قرآن برکات زیادی را برای ما خواهد داشت . با خواندن آن هم خودمان از ناسزا گفتن دور بشویم و هم این که این فرصت را برای دیگران بسوزانیم و اجازه ندهیم که آنها در مورد ما بد بگویند . حالا ممکن است کسانی که در زندگی مشترکشان می بینند که همسرشان دارای روحیه ی فحش دادن است احساس ورشکستگی خیلی جدی را بکنند . بگویند که کاش ما زودتر این حرفها را می دانستیم . من به این دوستان می گویم که شما وارد یکی از فازهای امتحانی خدا شده اید. شما با کسی همنشین شده اید که او بیماری دارد . اگر این بیماری روحی واخلاقی باشد و سرطان بدخیم فحاشی باشد .

برای درمان این روحیه لازم است که هم به ادعیه تمسک بکنید هم خلق خودتان را خوش بکنید و هم مراقبت کنید که شما بیمار نشوید . هر کدام از اینها را که شما انجام بدهید ، در نزد خدا محاسبه می شود . خدا می گوید که همه ی اینها برای شما نورانیت می آورد . یک انسان رشد یافته ای می شوید و تعادل خودت را بیشتر می کنی برای اینکه بتوانی و آسیب های این فحش ها را از بین ببری لازمه اش این است که کلمات زیبا بشنوی . مثلا وقتی ما در دود تهران هستیم و سرب مصرف می کنیم لازم است که مقدار زیادی اکسیژن مصرف کنیم . بخاطر همین اکسیژن های پاک کلام ها را بشنوید.

اهل بیت از ما خواسته اند که هم قرآن را بشنویم و هم بخوانیم . که هر کدام از اینها آسیب های روحی ما را پاک می کند و بخشی از گناهان خاص را از بین می برد . کسی که در فضای نامناسب قرار می گیرد به خودش فرصت بدهد که صدای مناجات و قرآن را بشنود و از خدا بخواهد که با یاد خدا روحش پاک بشود و تو یاد می کنی کسی که تو را یاد آوری کند.

فراوری : زهرا اجلال

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان